co to jest delirium choroby
co to jest delirium choroby

Co to jest delirium choroby?

Czym jest delirium?

Delirium, znane również jako ostre splątanie, jest stanem psychicznym, który charakteryzuje się nagłą zmianą świadomości, zaburzeniami uwagi, dezorientacją i często halucynacjami lub iluzjami. Jest to stan, który może pojawić się u osób w każdym wieku, ale jest szczególnie powszechny u starszych dorosłych, zwłaszcza w kontekście hospitalizacji lub innych stresujących sytuacji zdrowotnych. Delirium nie jest samodzielną chorobą, ale raczej symptomem, który wskazuje na inne problemy zdrowotne, takie jak infekcje, odwodnienie, efekty uboczne leków czy zmiany metaboliczne.

Objawy delirium

Objawy delirium mogą być różnorodne i zmieniać się w ciągu dnia. Do najczęstszych symptomów należą:

- Nagłe zmiany w poziomie świadomości, od nadmiernej senności do nadmiernej aktywności.

- Problemy z koncentracją i utrzymaniem uwagi na jednym zadaniu.

- Dezorientacja co do czasu, miejsca i osoby.

- Problemy z pamięcią krótkotrwałą.

- Zmiany w percepcji, takie jak halucynacje (widzenie lub słyszenie rzeczy, które nie istnieją) lub iluzje (błędne interpretacje rzeczywistych bodźców).

- Zmiany emocjonalne, w tym lęk, strach, drażliwość lub apatia.

Delirium może być mylone z innymi stanami psychicznymi, takimi jak demencja, ale ważne jest rozpoznanie różnic, ponieważ delirium jest stanem odwracalnym, pod warunkiem odpowiedniego leczenia przyczyny podstawowej.

Przyczyny delirium

Delirium może być wywołane przez wiele czynników, często przez kombinację kilku z nich:

- **Choroby fizyczne:** Infekcje (np. zapalenie płuc), odwodnienie, niedotlenienie, niewydolność narządów, udar, hipo- lub hiperglikemia.

co to jest delirium choroby

- **Leki:** Efekty uboczne leków, zwłaszcza tych wpływających na układ nerwowy, jak środki przeciwbólowe, leki nasenne, lub zmiany w dawkowaniu leków.

- **Metaboliczne:** Zaburzenia elektrolitowe, zmiany w poziomie hormonów, zaburzenia tarczycy.

- **Psychologiczne:** Stres emocjonalny, zmiany środowiskowe, brak snu.

- **Inne:** Operacje, urazy, zmiany środowiskowe, odstawienie alkoholu lub leków.

Diagnostyka i leczenie

Diagnoza delirium opiera się na obserwacji objawów i wywiadzie klinicznym. Kluczowym jest rozpoznanie i leczenie podstawowej przyczyny, co często wymaga szerokiej diagnostyki medycznej, w tym badań laboratoryjnych, obrazowania mózgu, czy oceny psychiatrycznej. Leczenie delirium skupia się na:

- **Leczeniu podstawowej przyczyny:** Ustalenie i leczenie chorób, które mogą wywoływać delirium.

- **Zarządzaniu objawami:** Farmakoterapia może być stosowana w celu uspokojenia pacjenta, ale tylko w ostrożny sposób ze względu na ryzyko pogorszenia stanu.

- **Wsparcie środowiskowe:** Zapewnienie bezpiecznego i spokojnego otoczenia, ograniczenie bodźców, wsparcie rodziny i opiekunów.

Profilaktyka

Profilaktyka delirium jest kluczowa, zwłaszcza w środowisku szpitalnym, gdzie ryzyko jest podwyższone. Obejmuje to:

- Wczesne rozpoznawanie osób zagrożonych (np. starszych pacjentów, osoby po operacjach).

- Zapewnienie odpowiedniej opieki, w tym regularne monitorowanie stanu zdrowia, utrzymanie właściwego nawodnienia i odżywienia.

- Ograniczenie stosowania leków, które mogą wywoływać delirium, szczególnie u pacjentów starszych.

- Promowanie snu, redukcja hałasu i innych bodźców, które mogą prowadzić do dezorientacji.

Delirium jest poważnym problemem zdrowotnym, który wymaga natychmiastowej interwencji i opieki. Dzięki odpowiedniej diagnostyce i leczeniu, wielu pacjentów może wrócić do pełnej sprawności psychicznej, co podkreśla znaczenie świadomości tego stanu wśród personelu medycznego i opiekunów.